کابل ابزار دقیق بهصورت کلی یکی از اساسیترین، بزرگترین، پرکاربردترین و پرمصرفترین نوع کابلها در حوزههای برقی و الکترونیک است. این نوع کابل به علت تنوع در نوعهای مختلف آن برحسب ساختار، شامل ویژگیها و مشخصات فراوانی مانند پایداری در مقابل انواع نویزهای برونزا و درونزا، مقاومت در برابر تأثیرپذیری و مداخلات از کابلهای مجاور و منابع تولید امواج الکترومغناطیس است.
کابلهای ابزار دقیق گروهی از کابلها میباشند که بیشتر در دستگاههای پردازش داده و کنترلی آن کاربرد دارند. این نوع کابل امکان منتقل کردن سیگنالها را در جهت کنترل دستگاهها و سامانههای الکترونیکی و فرآیندهای در ارتباط با آن میسر میکند.
در کل کابل ابزار دقیق از رشتههای دو به دو، سه به سه و چهار به چهار درهم پیچیده میشوند. تجهیزات و دستگاههای اندازهگیری همانند ترانس میتر، حسگر، ترانس دیوسر و… بهواسطهی کابل ابزار دقیق میتوانند کنترل تجهیزات در صنایع مختلف را بر عهده گیرند. کابلهای ابزار دقیق اساساً بر مبنای یکی از کلیترین استانداردهای روز جهان یعنی استاندارد BS5308 ساخته و به بازار عرضه میشود.
این کابل در مقایسه با سایر سیم و کابلهای برق تفاوت بسیاری دارد؛ کابل برق بهصورت کل حامل جریانهای ولتاژ بالا بوده ولی کابل کنترلی یا ابزار دقیق حامل جریانهای ولتاژ پایین است.
تفاوت کابلهای ابزار دقیق با کابلهای برق
کابلهای ابزار دقیق در مقایسه با کابلهای برق ازنظر شکل و ظاهر دارای تفاوتهای عمدهای هستند که این تفاوتها بهصورت زیر است:
🔶 کابلهای برقی دارای رشتههای بسیار نازکی بوده ولی کابلهای ابزار دقیق شامل رشتههای زیادتر و ضخیمتر میباشند.
🔶 سایز و اندازهی رشتههای کابل ابزار دقیق کوچکتر از 4mm² بوده، اما اندازهی رشتههای کابل برق معمولاً بزرگتر از 4mm² است.
🔶 رشتههای کابلهای ابزار دقیق ازنظر تعداد رشته بسیار زیادتر از کابلهای برقی هستند.
انواع کابلهای ابزار دقیق
کابل ابزار دقیق را میتوان ازلحاظ کاربرد به دستههای مختلفی نیز طبقهبندی کرد و کابل ابزار دقیق ازنظر کارایی به ۵ گروه عمده زیر تقسیمبندی میشود:
کابلهای ابزار دقیق ARCENT
این نوع از کابلها بیشتر در شبکههای محلی با سرعت زیاد و در کل برای برقراری ارتباط بین کامپیوترهای صنعتی استفاده میشود.
کابل ابزار دقیق AS-I
معمولاً افراد از این نوع کابلها برای دستگاههای حسگر استفاده میکنند.
کابل ابزار دقیق CAN-BUS
این کابل ابزار دقیق اساساً در مکانها و محیطهای سخت صنعتی مثل خطوط تولید ماشینها و… کاربرد دارد.
کابل ابزار دقیق DEVICE-NET
این کابل بهصورت عمده برای وسایل و تجهیزاتی مانند استارت ماشینها و موتورها و سلولهای فوتوالکتریک کاربرد دارد.
کابل ابزار دقیق FIELD-BUS
کابلهای ابزار دقیق فیلد باس معمولاً برای ابزارآلات صنعتی مانند محرکها و حسگرها و کنترلکنندهها کاربرد دارند.
کابل ابزار دقیق فرمان
این کابلها که با اسم کابل ابزار دقیق سیلیکونی نیز معرفی شده و در راستای بهبود و ارتقای دقت دستگاههای مربوطه استفاده میشود. کاربرد کلی کابلهای فرمان در موقعیتهای دارای فشار ضعیف بوده و درنتیجه شامل سطح مقطعی کوچکی میباشند. این نوع از کابل به دو نوع شیلد دار و اسکرین دار به بازار عرضه میشود.
کابل ابزار دقیق اعلام حریق (کابل ضد آتش)
علت اصلی استفاده از کابل ضد آتش در اصل افزایش ایمنی دستگاه است و ویژگی کلی این نوع کابلها پایداری زیاد آن در وضعیت آتشسوزی است.
کابل ابزار دقیق نظامی (کابل ضد انفجار)
این کابلها اکثراً در محیطهای نظامی و صنایعی همچون صنعت نفت و گاز یا پتروشیمیها استفاده میشوند. از کابلهای نظامی برای وصل کردن دستگاهها به یکدیگر و جلوگیری از قطع شدن ارتباط میان آنها استفاده میشود.
کاربرد کابلهای ابزار دقیق
کابل ابزار دقیق بهصورت کلی در بیشتر فناوریهای کنترل، اندازهگیری و برای منتقل کردن اطلاعات و دادهها مانند اتاقهای کنترل و بررسی در واحدهای صنعتی و نیروگاهها استفاده میشود و در صورت استفاده از اسکرینها، مدار اصلی انتقال در مقابل انواع مشکلات و تداخلهای الکترونیکی بیرونی محافظت شده و کابلهای ابزار دقیق با ساختار زوجی شامل مقادیر خوبی ازلحاظ تضعیف هم شنوایی نیز میباشند.
کابلهای ابزار دقیق در اصل گروهی از کابلها بوده که بیشتر افراد از آن برای منتقل کردن اطلاعات بهرهمند میشوند. این نوع از کابلها از اجزای گوناگونی مانند یک عایق مناسب مانند پلاستیک و یک هادی باکیفیت همچون مس، تشکیل میشود. کابل ابزار دقیق همچنین در حوزهها و صنایع گوناگونی کاربرد دارد و افراد میتوانند این کابل را در شرایط متفاوت و باتوجه به مکان قرارگیری آنها تهیه کنند؛ به دلیل ایمنی بالا و دقیق و منظم بودن فرایند انتقال بهوسیلهی کابل ابزار دقیق، لذا اکثریت پالایشگاهها، کارخانهها، نیروگاهها و جایگاههای تقویت گاز نیز از این نوع کابل استفاده میکنند تا در فرایند کار و عملکرد دچار نوسان و مشکل نشوند. این کابل معمولاً باعث به وجود آمدن مسیری ایمن و مناسب برای انتقال سیگنالها میشود.
ساختار کابل ابزار دقیق
اصولاً در ساختار این نوع از کابلها از سیمهایی از جنس مسی به شکل تکی یا زوجی و افشان به هم تابیده شده بهعنوان هادیهای مخصوص و از پیویسی یا پیای بهعنوان روکش استفاده میشود. برای جلوگیری از وارد شدن انواع مختلف جریانها و نویزها از یکلایه بافت خاص از فویلهای آلومینیومی و یا نوارهای مسی در ساختار کابل استفاده شده و همچنین از آرمورها برای محافظت و مراقبتهای فیزیکی استفاده میشود.
باوجود لایههای مراقبتی مناسب این نوع کابل امکان نصب و قرارگیری در محیطهای باز یا مکانهای سربسته فراهم است. کابلهای ابزار دقیق متناسب با شیوهی نصب و مکان استفاده دارای ساختار و ساختمانهای گوناگونی میباشند. در کابلهای ابزار دقیق معمولاً میان سیمها و عایقبندی کابل یکلایه از جنس ورقههای آلومینیومی قرارگرفته میشود و رنگ عایق یا روکش اصلی این نوع از کابلها بهطور عمده سیاه یا خاکستری است.
نمایندگی فروش کابل ابزار دقیق
کابل ابزار دقیق یکی از وسیلههای جانبی ضروری و کلی قسمتهای یک دستگاه صنعتی یا هر سیستم دیگری است. فروشگاه آقای برق با بیش از چند سال تجربهی نمایندگی فروش کابلهای ابزار دقیق از بهترین فروشگاهها و نمایندگیهای فروش در کشور محسوب میشود و در اکثر شهرهای بزرگ و کوچک این فروشگاه دارای نمایندگیهای تخصصی فروش کابل ابزار دقیق میباشد؛ اکثر افراد میتوانند این کابلها را از فروشگاه یا نمایندگیهای معتبر آقای برق نیز تهیه و خریداری نمایند.
خرید کابل ابزار دقیق
در خرید کابلهای ابزار دقیق، اساساً افراد به کسانی که در این زمینه ماهر و توانا هستند، واگذار مینمایند و همچنین در اکثر کارخانهها خرید این نوع کابلها بر عهده گروه تأسیسات کارخانه میباشد. بهطورکلی خرید کابلهای ابزار دقیق یک خرید ساده و راحت نبوده و افراد احتیاج به مهارت و تخصص کافی در این زمینه دارند و به همین علت مدیران کارخانهها نمیتوانند این نوع کابلها را متناسب با نیاز افراد و کارایی خرید کنند.
بهصورت کلی افراد در هنگام خرید کابلهای ابزار دقیق باید به ویژگیها و موارد متفاوتی مثل قیمت خوب و معقول کابل ابزار دقیق، حداکثر کارایی این نوع کابل، حداقل وزن ناچیز آن، سایز کابل ابزار دقیق، جنس مطلوب و باکیفیت کابل، مقاوم کابل ابزار دقیق در محیطهای مختلف و… توجه کرده تا افراد بتوانند مناسبترین و جامعترین کابلهای ابزار دقیق را خریداری نمایند.
خرید نامناسب و بد کابل ابزار دقیق بهطور کل میتواند سبب به وجود آمدن انواع مشکلات و خسارتهای گوناگون در آینده شود و به همین علت افراد باید در هنگام خرید این نوع کابل، از حداکثر هوشیاری و دقت کافی برخوردار باشند تا در آینده دچار مشکلات نشوند. توجه به انواع برندها مانند سیم و کابل کسری، سیم و کابل خراسان، سیم و کابل پرتو الکتریک و فروشگاههای معتبر و باسابقهی کشور همچون فروشگاه آقای برق نیز یکی دیگر از عوامل مؤثر برای خرید کابل ابزار دقیق است.
قیمت کابل ابزار دقیق
بهصورت کلی قیمت یکی از مهمترین موارد تعیینکننده و ضروری برای خرید این نوع کابل است. افراد با توجه به ساختار، استانداردهای لازم، جنس کابل ابزار دقیق و… باید کابل ابزار دقیق مناسب کار خود را تهیه کنند. اساساً دلیل کلی تفاوت قیمت کابل ابزار دقیق، تفاوت در ساختار کابل بوده به این صورت که در بعضی از این کابلها از روکشهای مستحکم و قوی استفاده شده و همین موضوع سبب افزایش قیمت کابل ابزار دقیق نیز میشود.
نکته دیگری که افراد باید به آن توجه اساسی نمایند این است که اگر یک کابل ابزار دقیق ازنظر قیمتی گران باشد، این افزایش قیمت به علت کیفیت زیاد و مطلوب کابل است؛ برای نمونه کابلهای ابزار دقیقی که از روکشهای ضد رطوبت و مقاوم تولیدشدهاند، معمولاً دارای قیمت زیادی میباشند و بیشتر در فضاها و محیطهای باز استفاده میشود.
سایز کابل ابزار دقیق
بهصورت کلی انواع کابل های ابزار دقیق شامل اندازهها و سایزهای متفاوتی با توجه به نوع و جنس هر یک از آنها میباشند و هر یک از افراد میتوانند بر اساس میزان پیشرفت پروژه خود نوع و سایز کابل ابزار دقیق را تعیین کنند. کابلهای ابزار دقیق معمولاً با تعداد رشتهها و سیمهای متفاوتی ساخته میشوند. سطح مقطعی این نوع از کابلها بهطورکلی 1.5 میلیمتر مربع است و همچنین اندازهی ضخامت کابل های ابزار دقیق نیز شامل 1.7 الی 1.8 میباشد؛ قطر خارجی کابل ابزار دقیق بهصورت عمده تقریباً معادل 37 میلیمتر است.
نحوه قرارگیری رشتهها در کابل ابزار دقیق
در کابلهای ابزار دقیق بهصورت کلی رشتهها به شیوههای تکی (جداگانه) یا المانهای زوج، سهتایی و چهارتایی با رنگبندیها یا شمارهگذاریهای مشخصشده از قبل تعیین خواهند شد و طول و عرض رشتههای تاب این نوع از کابلهای دوتایی، سهتایی یا چهارتایی برای کابلهایی با سطح مقطعای کوچکتر یا مساوی ۱ میلیمتر مربع نباید از ۱۰۰ میلیمتر بالاتر رود و برای کابلهایی با سطح مقطعای بزرگتر یا مساوی ۵/۲ میلیمتر مربع نباید از ۱۵۰ میلیمتر فراتر رود.
در ضمن برای کابلهای ابزار دقیق شامل اسکرین رشتههای کابل به شکل فویلهای آلومینیومی، نوارهای رشتهای پلیاستر، سیم ارت قلعاندود و یا رشتههای بافت مس، مس قلعاندود و یا ترکیبی از بافت و فویل تشکیل شده است.
استاندارد کابل های ابزار دقیق
این نوع از کابلها در اصل از استانداردهای گوناگونی مانند IEC ۶۰۰۹۱، BS ۵۳۱۸ و BSEN ۵۰۳۸۸ طراحی و ساخته میشوند. بعضی از استانداردهای کلی و جامع که با توجه به آنها کابلهای ابزار دقیق یا کنترلی ساخته میشوند، عبارتاند از: انواع گوناگون کابلهای اندازهگیری شده با ابزار دقیق که دارای صفحهنمایش جمعی CAM هستند و به شیوههای جداگانه نمایش داده میشوند و انواع کابلهایی که بهصورت جمعی نمایش داده میشوند ICAM میباشند.
این موارد فوق میتوانند شامل عایقهای پلیاتیلن متقاطع XLPE، پلیاتیلن PE، کلرید پلی وینیل PVC یا سیلیکون باشند. این موارد اساساً شامل غلافهای خارجی پیویسی یا غلافهای بدون هالوژن و دودکم LSZH برای مکانهایی هستند که منتشر شدن دود و گازهای اسید سبب ایجاد آسیبهای زیادی در آتشسوزی میشود.
کابل های ابزار دقیق از لحاظ هادی
هادی موجود در کابل ابزار دقیق در اصل درونیترین یا مهمترین لایه بوده و همهی لایههای دیگر در این نوع کابل برای محافظت از لایهی اصلی هادی قرار داده شده است. وجه تمایز کابلهای ابزار دقیق از لحاظ نوع هادی در سه گروه تقسیمبندی میشود که هرکدام از این نوعها سبب میشود که بهای این کابل، کاهش یا افزایش یابد.
انواع هادیها در کابل ابزار دقیق بهصورت زیر هستند:
🔴 هادی مفتولی: این گروه از هادی از نوع خشک و تکرشتهای بوده و بهصورت عمده از جنس مس است. هادی مفتولی از انعطافپذیری بسیاری برخوردار نبوده و این نوع کابل در مکانهای مرطوب و شرجی کاربرد خوبی ندارد. ازلحاظ قیمت کابل ابزار دقیق با این نوع هادی، این کابلها شامل قیمت پائینتری نسبت به سایر نوعهای کابل ابزار دقیق با سایر هادیها میباشند.
🔴 هادی نیمه افشان: هادی نیمه افشان نیز از سیمهای تکرشتهای تولیدشده و ازنظر قابلیت انعطافپذیری، در مقایسه با هادی مفتولی مناسبتر است. کابل ابزار دقیق با هادی نیمه افشان ازلحاظ قیمتی، مقداری زیادتر از کابلهای ابزار دقیق با هادی مفتولی است.
🔴 هادی افشان: کابل ابزار دقیق از نوع هادی افشان ازلحاظ قیمت بسیار گرانتر از دیگر نوعهای این کابلها بوده زیرا که این نوع از هادیها میتوانند از وارد شدن رطوبت به درون هادی و ایجاد انواع مشکلات جلوگیری کنند و ازنظر انعطافپذیری دارای قدرت بسیاری هستند.
کابلکشی کابلهای ابزار دقیق
کابلکشی این نوع از کابلها معمولاً از اتاق کنترل اصلی به مکان ابتدایی کارخانه در سطح زیرزمین یا سطح فوقانی زمین در کابلهای چند هستهای و بعد از جعبههای ارتباط میدان به شکل جفتهای واحد گرفته تا دستگاههای اندازهگیری یا محرک میدانی اجرا میشود. اساساً قوانین کابلکشی کابلهای ابزار دقیق به صورتی است که باید تا حد امکان سطح کابل را کوتاه نگه داشت، نباید سد و مانعی برای دسترسی افراد یا ترافیک باشند، نباید دیگر وسایل برای نگهداری و مراقبت دخالت ایجاد شود و باید از ناحیههای احتمالی خطر انفجار یا آتشسوزی یا مکانهای بسیار گرم جلوگیری شود.
سخن نهایی
در موقع قرارگیری کابل ابزار دقیق در سطح بالا یا سطح زیرزمین، باید با توجه به سطح سیگنال به گروههای مختلفی تقسیمشده و با فاصله مثبت میان کابلها تفکیک شوند. کابلهای سیگنالهای سطح زیرین زمین بهطورکلی باید با کابلهای سیگنال سطح بالای زمین در فاصلههای خیلی دورتر از کابلهای منبع تغذیه ابزار نصب شوند. کابلهای ابزار دقیق بهطورکلی نباید از ابزارآلات تولیدکننده صدا مثل موتورها تا حد امکان استفاده کنند. نظرات و سؤالات خود را برای ما کامنت کنید.