کابل آلومینیومی
بدون شک برق یکی از مهمترین و حیاتیترین کشفیات بشر است. پیشرفتهای علمی و فناوریهای امروز دنیا درگرو تولید برق و توسعه و انتقال آن است؛ این را باید بدانید که حتی برای تولید آلومینیوم نیز به برق نیاز است و جالب اینجاست که این فلز وظیفهی انتقال نیرو در فاصلههای طولانی را دارد، پس میتوان گفت انتقال برق از وظایف اصلی کابل آلومینیومی است.
در بین فلزات پایه، آلومینیوم رتبهی دوم بعد از فلز مس را دارد که در کابلهای برق بهکار گرفته میشود. وزن سبک، یکی از خصوصیات فلز آلومینیوم است که موجب گردیده از آن برای خطوط برق فشار قوی در فواصل طولانی استفاده گردد. میزان مقاومت الکتریکی کابلها مسئله مهمی است که باید به آن توجه داشت.
مناسبترین کابل، کابلی است که مقاومت الکتریکی کمتری داشته باشد. در این مقاله سعی داریم به این سؤال پاسخ دهیم که کابل آلومینیومی چیست؟ مشخصات، انواع و کاربرد این کابل را نیز توضیح خواهیم داد. پس با ما تا آخر مقاله همراه باشید.
کابل آلومینیوم از زمانهای گذشته برای تأسسیسات برق، پستهای توزیع برق و خطوط انتقال نیرو مورد استفاده واقع میشود. جنس هادی این کابل از آلیاژ آلومینیوم است. امروزه استفاده از این نمونه کابل بیشتر شده است و دلیل آن میتواند گرانتر شدن مس نسبت به آلیاژ آلومینیوم باشد. استفاده از کابلهای مسی بهتنهایی صرفهی اقتصادی ندارد.
این نکته را باید اضافه کنیم که هادی آلومینیومی و هادی مسی ازلحاظ عملکرد کاملاً به هم شباهت دارند و در خطوط انتقال و توزیع برق بهکار گرفته میشوند. کابلهای آلومینیومی در سیستمهای توزیع برق مناطق مسکونی، توزیع برق در خطهای محلی، خطوط انتقال نیرو در فواصل طولانی و سیمکشی درون برخی از هواپیماها و … بهکاربرده میشود.
فروشگاه اینترنتی آقای برق، ارائه دهنده با کیفیتترین سیم و کابل در تهران.
مشخصات کابل آلومینیومی
آلومینیوم با رنگ نقرهای و خواصی مانند نرمی و جکشپذیری بهعنوان سیزدهمین عنصر در جدول تناوبی در گروه فلزات جای دارد و یکی از فراوانترین عناصر پس از اکسیژن و سیلیکون در پوستهی زمین است. آلومینیوم را از سنگ بوکسیت خارج میکنند. بهعلت اینکه واکنش پذیری بالایی دارد، بهندرت میتوان این عنصر را بهصورت خالص در طبیعت یافت، اما با اضافهکردن عناصر دیگری مثل روی، مس، سیلیسیوم به آن میتوان آلیاژ بهتر و کاربردیتر را تهیهکرده و در صنایع هوایی، حملونقل، دریایی بهکاربرد؛ همچنین بهعلت سبک بودن آن در ساخت هواپیما، کشتی، اتومبیل، راهآهن و … استفاده کرد. در صنعت بستهبندی و همچنین صنعت ساختمان سازی نیز بهکار میرود.
در صنعت برق و خطوط انتقال نقش بسیار کلیدی و مهم دارد؛ همانطور که میدانید کابلها از سه بخش هادی، عایق و روکش تهیه شدهاند. در کابل آلومینیوم هادی از جنس آلومینیوم است.
هدایت الکتریکی آلومینیوم از مس کمتر است و مقاومت و پایداری آن بیشتر است، اما درنهایت میتوان با انتخاب صحیح و درست کابل آلومینیوم عملکرد و کارایی این کابل را در صنعت برق افزایش داد.
از نکاتی که برای انتخاب این مدل کابل باید مدنظر قرارداد، ظرفیت آمپری، تعداد رشته، افت ولتاژ، سایز و سطح مقطع کابل و اندازهی تأسیسات شبکهی برق است.
قیمت کابل بر قیمت کل پروژه تأثیر مستقیم دارد و این تفاوت قیمتها در کابلها بر اساس متراژ و میزان ولتاژ متغیر است. کاملاً روشن و واضح است که کابلها با سایز بالاتر قیمت بیشتر دارند؛ همچنین کابلهایی که در ولتاژ بالا بهکار برده میشوند، قیمت بالاتر دارند و بهطبع، کابل آلومینیومی فشارقوی گرانتر از کابل آلومینیومی فشار ضعیف است.
انواع کابل آلومینیومی
کابل آلومینیومی از دسته کابلهایی است که به منظور سیمکشی برق در منازل، شبکههای برق و هواپیماها مورد استفاده قرار میگیرد. کابلهای آلومینیومی بانظر به ویژگیهای الکتریکی، مکانیکی و قیمت بهصرفه جایگزین مطلوبی برای کابلهای مسی هستند. آلومینیوم از مس هادی الکتریکی ضعیفتری است؛ درنتیجه به ندرت در مصارف کوچک همچون کابل کشی منزل بهکار میرود. کابل آلومینیوم در نقش یک رسانای الکتریکی در محدوهی زمانی قابل توجهی بهکار گرفته شده است. پس از جنگ جهانی دوم به کارگیری آلومینیوم در شبکههای انتقال و توزیع شبکههای برق به شدت رونق یافت. ظرفیت این فلز در مقایسه با مس تقریباً نیمی از آن است؛ و میتواند جایگزین مطلوبی برای کابلهای مسی باشد. در مواقعی که سرقت کابل مسی محتمل است، بهکارگیری کابل آلومینیومی بهطور کامل مقرون بهصرفه بوده و راهحل مطلوبی خواهد بود. انواع کابل آلومینیومی از قرار زیر است:
💠 کابل هوایی آلومینیومی
این نوع کابلها در فضاهای خارجی مانند تیرهای برق، دکلها و … به کار میروند.
💠 کابل آلومینیومی خودنگهدار
به این گونه کابلها، کابل ABC نیز میگویند. درحال حاضر کابل خودنگهدار در عمدهای از سیستمهای برق تک فاز و سه فاز مورد استفاده قرار میگیرد.
💠 کابل آلومینیوم زمینی
نوعی کابل با هادی آلومینیوم هستند که ولتاژ نامی آنها در بازهی ۰.۶ تا ۱ کیلو ولت است. کابل زمینی آلومینیوم در انواع دو، سه و یا چهار رشته است.
💠 کابل آلومینیوم زره دار
گونهای از کابلهای آلومینیومی هستند که دارای زره هستند. کابل آلومینیومی زره دار به شکل دفنی در زیر زمین و خارج از تأسیسات استفاده میگردد.
انواع کابل آلومینیومی
- هادی از جنس آلومینیوم است و ولتاژ مابین 0.6 تا 1 کیلوولت دارد. کابل آلومینیوم زمینی بهصورت دو، سه و چهار رشته هستند. کابلهای چهار رشتهای هم در دونوع تولید میگردند که در یک نوع از آن چهار رشته دارای سطح مقطع یکسان هستند و در نوع دیگر سه رشته سطح مقطع یکسان دارند و یک رشته از چهار رشته نول است و سطح مقطع کمتری دارد.
- این مدل کابل به صورت دفنی در زیرزمین و بیرون ارز تأسیسات بهکار گرفته و برای مکانهایی که امکان وارد آمدن صدمه و آسیبها محیطی زیاد است، گزینهی خوبی به حساب میآید. در این کابل از عایق XLPE استفاده میگردد و دلیل مقاومت خوب آن نیز وجود همین عایق است. هادی این مدل کابل در برابر مواد شیمیایی، نفتی، شعله و آتش، اشعهی فرابنفش و … مقاومت خوبی دارند.
- کابل ABC یا کابل خودنگهدارنده در بسیاری از سیستمهای برق استفاده میگردد. رشته سیمهایی که در این کابل بهکار میرود با عایق پلیاتیلن یا XLPE پوشش داده شده و بعد از اکسترودشدن در فشار و دمای بالای بخارآب کراسلینک میگردند که این کار موجب عملکرد بهتر کابل میشود.
این کابلها در محیطهای بیرونی مانند دکلها، تیرهای برق و … بهکار میروند. کابل آلومینیومی هوایی در سهنوع متفاوت وجود دارد. کابل آلومینیوم هوایی ACC در ولتاژهای کم و متوسط بهکار گرفته میشوند، آلومینیوم آن از نوع آنیلنشده است. این کابلها در اندازهی یکسان و بهصورت تابیده شده هستند و برای همین تحمل نیروی کششی بالایی هنگام نصب دارند. کابل آلومینیوم هوایی AAAC این کابل در نقاطی با ولتاژ متوسط و تقریباً بالا بهکار گرفته میشود. کابل آلومینیومی هوایی ACSR که اکثراً در نقاطی با ولتاژ بسیار قوی استفاده میگردند، در این مدل یک نوع مهار فولادی دور مفتولهای آلومینیومی قرارگرفته است.
معایب کابل آلومینیومی
از معایب کابل آلومینیومی میتوان به موارد زیر اشاره نمود
1. هدایت الکتریکی کمتر: این کابل در مقابل کابل مسی مقاومت الکتریکی بالاتر دارد و بههمین سبب حرکت جریان الکتریکی درون کابل آلومینیومی کمی سختتر است؛ به عبارتی دیگر هدایت الکتریکی در این مدل کابل کمتر است.
2. انعطاف پذیری کمتر: آلومینیوم در مقایسه با فلز مس نسبتاً نرم، منعطف و ضعیف است. برای بهکارگیری آن باید توجه داشت که هنگامیکه دمای مدار بالا میرود، سیم منبسط شده و به درون قسمتهای خالی اتصالات الکتریکی میریزد.
وقتیکه جریان الکتریکی از این مدار رد شود، باعث ایجاد فشار میگردد که اتصال سیم آلومینیوم را گرم میکند و سپس با خاموش شدن برق، آلومینیوم سرد و منقبض میشود و سبب به وجود آمدن شکافهایی بین کابل آلومینیوم و اتصال میشود. این شکاف خطر خوردگی را زیاد میکند.
3. دوام و طول عمر پایینتر: آلومینیوم نسبت به مس دوام و مقاومت کمتری دارد و درصورتیکه در کنار مواد شیمیایی قرار داده شود، زودتر از کابلهای مسی دچار خوردگی میشوند.
4. قابلیت تولید تنها به شکل مفتول: آلومینیوم انعطاف پذیری کمتری نسبت به مس دارد و از آن شکنندهتر است و تنها بهصورت کابل مفتولی میتوان استفاده کرد و فقط برای کابلهای قدرت و بهصورت کابل هوایی و زمینی بهکار گرفته میشود و در کابلهای افشان نمیتوان از آن استفاده کرد.
کابل آلومینیومی زمینی
کابل آلومینیوم زمینی در زیر زمین بهکار میرود؛ بههمین علت در ساخت این نوع کابلها نسبت به دیگر کابلها همچون کابل خودنگهدار به علت نوع استفاده، دارای تفاوتهایی هستند. ولتاژ نامی کابل آلومینیوم زمینی در بازهی ۰.۶ کیلو وات تا ۱ کیلو وات قرار دارد. کابل آلومینیوم زمینی در مواقعی که به عبور ولتاژ بالا نیاز است، همچون توزیع نیرو و برقرسانی، کاربرد وسیعی دارد. علاوه بر این این نوع کابل در نصب ثابت، داخل و خارج تأسیسات در کابلکشیهای زمینی دارای کاربرد بسیاری است. جنس هادی این نوع کابلها مفتول نرم شده است. کابلهای آلومینیومی زمینی در اندازههای گوناگون از قبیل: ۱۰*۲.۱۶*۲.۲۵*۲.۳۵*۲ تولید و روانه بازار میشوند.
کابل آلومینیومی زمینی مطلوبترین جایگزین برای کابلهای مسی است، اما در زمان خرید کابل آلومینیومی زمینی میبایست به سطح مقطع و اندازه آن دقت داشت؛ چراکه سطح مقطع این نوع کابلها بایستی از کابلهای مسی بیشتر باشد. انواع کابل آلومینیومی زمینی عبارتند از:
♦️ نوع اول شامل ۲ رشته هادی رساناست. ولتاژ نامی کابل ۲ رشته آلومینیومی در بازهی ۶۰۰ الی ۱۰۰۰ ولت قرار دارد. کابل آلومینیوم زمینی ۲ رشته از لحاظ قیمت بسیار مناسب است و جنس عایق کابل آلومینیومی ۲ رشته پی وی سی یا … بوده و هادی آن نیز از دو رشته مفتولی آلومینیومی تشکیل شده است. رنگ این نوع کابلها بهطور معمول به رنگ مشکی است.
♦️ نوع دوم شامل ۳ رشته هادی رساناست. این نوع کابلها در ساخت کابلهای فشار قوی، فشار متوسط و فشار ضعیف آلومینیومی مورد استفاده قرار میگیرند.
♦️ نوع سوم شامل ۴ رشته هادی رساناست. کابل ۴ رشته آلومینیومی در کابلهای فشار قوی بهکار گرفته میشود. این نوع کابلها نسبت به دیگر کابلهای آلومینیومی از قیمت بالاتری برخوردار است.
کابل آلومینیومی هوایی
یک نوع از کابلهای آلومینیومی، کابل آلومینیومی هوایی است. این نوع کابلها در محیطهای بیرونی همچون دکل و تیر برق استفادهی بسیاری دارند. این نوع کابلها اغلب در مناطق روستایی که دارای تعداد ساختمان کمتری هستند، بهکار میروند. به طور کلی در ساختار این نوع کابلها هادیهای عایق شدهای قرار دارند. این نوع هادیها قادرند سطح ولتاژ ۱ تا ۳۶ کیلو ولت را عبور دهند. در حقیقت هادی آلومینیومی مطلوب میبایست در واحد حجم دارای وزن کمتری باشد و همچنین رسانایی الکتریکی بالاتری نیز داشته باشد.
کابل هوایی به سه نوع کابل هوایی AAC، کابل هوایی AAAC و کابل هوایی ACSR دستهبندی میشود که هر یک کاربرد متنوعی دارند. از لحاظ ظرفیت دمایی، میزان معینی برای این نوع کابلها گزارش نشده است و از نظر قیمت به این علت که هوا به طور معمول در نقش عایق برای آنها به کار میرود، قیمت کابل هوایی آلومینیوم مناسبتر و مقرون به صرفهتر است.
💎 از هادی آلومینیوم در کابل آلومینیومی هوایی AAC، مختص ولتاژهای کم و متوسط استفاده میگردد. هادی این نوع کابل آنیل نشده با طول تاب معین و با حفظ استاندارد به یکدیگر تابیده شده تا ساختار محکمی را ایجاد نمایند و در زمان نصب قادر به تحمل نیروهای کششی باشد.
💎 از آلیاژ هادی آلومینیومی در کابلهای AAAC مختص ولتاژ متوسط و نسبتاً بالا استفاده میگردد.
💎 در ساختار کابل هوایی آلومینیوم ACSR، هادی آلومینیوم آنیل نشده همراه با مهار فولادی که با طول تاب معین به دور مفتول پرکربن گالوانیزه پیچیده شده و مختص ولتاژهای قوی هستند.
مزیت کابل آلومینیومی نسبت به مسی
آلومینیوم تقریباً ۶۰٪ هدایت مس را داراست؛ به این مفهوم که در یک مقاومت یکسان، قطر یک هادی آلومینیومی تقریباً ۱٫۲۶ برابر رسانای مس است. علاوه بر این استحکام کششی آلومینیوم در مقایسه با مس کمتر است. بانظر به عوامل مختلف نظیر هزینه، رسانایی، استحکام کششی، وزن و… آلومینیوم دارای مزیتی در برابر مس است. از این رو، آلومینیوم به طور وسیعی برای هادیهای سربار بهکار گرفته میشود. با اهمیتترین نکته در انتخاب کابل آلومینیوم میزان مقاومت الکتریکی آن بوده که به هر میزان کمتر باشد، بهتر و مناسبتر خواهد بود.
موضوع دوم نیز توجه داشتن به قیمت و صرفه اقتصادی آلومینیوم است که از این نظر قیمت کابل خودنگهدار یا کابلهای زمینی بهعنوان انواع کابل آلومینیومی نسبت به سیمهای مسی بسیار کمتر است. هرچند این نوع کابلها دارای مقاومت بیشتری هستند، اما در مقایسه با فلز مس که بسیار گران قیمت است، ارزانتر و در دسترستر هستند.
در این میان فلز نقره نیز مقاومت کمتری در مقایسه با دیگر جنس هادیها دارد، اما به علت قیمت گران به جز در مواقع ویژه استفادهی دیگری در صنعت ندارد. از نظر وزنی نیز میان دو فلز آلومینیوم و مس، کابلهای آلومینیومی از کابلهای مسی بسیار سبکتر هستند. همین دلیل نیز در قیمت کابل مفتولی مؤثر است. بهطور کلی در کاربردهای عمومی که امکان به کارگیری هر دو نوع کابل آلومینیومی یا مسی برای فعالیت مد نظر وجود دارد، این دو فلز تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند؛ با این شرط که آلیاژ هر دو نوع استاندارد باشد.
تشکر از این که ما را تا پایان مقاله کابل آلومینیومی همراهی کردید،نظرات و سؤالات خود را برای ما کامنت کنید؛ کارشناسان متخصص آقای برق در اولین فرصت، پاسخگوی شما عزیزان هستند.
نوشته شده در تاریخ ۱۳ مهر ۱۴۰۰
4 دسته: کابل آلومینیومی زمینی – کابل آلومینیومی زرهدار – کابل آلومینیومی خودنگهدار – کابل آلومینیومی هوایی
در کابل آلومینیوم هادی از جنس آلومینیوم است؛ هدایت الکتریکی آلومینیوم از مس کمتر است و مقاومت و پایداری آن بیشتر است، اما درنهایت میتوان با انتخاب صحیح و درست کابل آلومینیوم عملکرد و کارایی این کابل را در صنعت برق افزایش داد.
با مراجعه به وب سایت فروشگاه آقای برق، میتوانید کابل آلومینیومی مورد نظر را خریداری نمایید و با مراجعه به لیست قیمت سیم و کابل، از قیمت انواع کابل مطلع شوید؛ همچنین برای ارتباط با کارشناسان متخصص آقای برق با شماره 02136915246 تماس حاصل نمایید.